135. Nhân ngày Giỗ đầu (07/12/2013 – 07/12/2014)
.
.
TƯỞNG
NHỚ NHÀ THƠ TRÀO PHÚNG
VÕ NGUYỆN
Lời giới thiệu ngắn:
Võ
Nguyện là bút danh chính thống. Ngoài ra còn có nhiều bút danh khác như Cá ngạnh,Lê Thị Cá Ngạnh, Dã Quỳ…Nhưng nổi bật
nhất là bút danh Tú Thịt Hộp. Và càng đình đám hơn là cái blog Vanbienhoa mà Võ
Nguyện là chủ. Tú Thịt Hộp và vanbienhoa đã làm nên một kỳ tích là đánh đổ được
hai bố già cường hào văn nghệ - những người đã thao túng Hội VHNT Đồng Nai suốt
hai nhiệm kỳ - Đó là N. N.N và Đ. C.V., chánh và phó chủ tịch Hội Đồng Nai.
Nhà
thơ trào phúng Võ Nguyện sinh năm 1957 tại làng Văn Xá, huyện Hương Trà, tỉnh
Thừa Thiên – Huế. Ông đã có các tác phẩm được in. Đó là Một và Hai (Thơ),
Mưa nắng Đồng Nai (Ký), Tình Huế với
Đồng Nai ( Sách văn xuôi, thơ và
tản văn, đồng chủ biên với nhà thơ Xuân Bảo),
Trấn Biên thi tuyển (Thơ Đường luật, Đồng chủ biên với nhà thơ Xuân Bảo). Trời Nam Thương Nhớ (Thơ nhiều tác giả.
Đồng chủ biên với nhà thơ Xuân Bảo), Bưởi
Biên Hòa (Thơ luật Đường).
Và
những tác phẩm đã hoàn chỉnh bản thảo nhưng chưa có điều kiện in. Đó là Lòng
quê (Thơ), Đất rang (Tập
truyện ngắn), Cách phá Tam Giang (Truyện dài), Thâu tóm và chuyển giao quyền lực
của vua chúa Việt Nam (Ký lịch sử).
Nhà
thơ Võ Nguyện ra đi khi tuổi đời sắp trọn một hoa giáp. Ông bị đột quỵ lúc o giờ
55 phút khuya ngày 7 tháng 12 năm 2013, khi ông vừa viết xong tác phẩm Con lừa
và bầy cừu. Tác phẩm cuối cùng của blog vanbienhoa. Lúc sinh thời, nhà
thơ muốn nay mai khi có thời cơ thuận lợi sẽ cho xuất bản toàn bộ các tác phẩm
đã poste lên mạng vanbienhoa, để ghi lại một thời không lấy gì làm vui của Hội
VHNT Đồng Nai.
Hôm
nay nhân ngày giỗ đầu của Võ Nguyện, tôi xin mạn phép nhà thơ – một người em,
người bạn vong niên – đưa lên blog của tôi bài thơ Hội Nai Đồng ngâm khúc của
Tú Thịt Hộp và một bài viết của tôi giới thiệu tập thơ Bưởi Biên Hòa (thơ Đường)
của Võ Nguyện. Tôi coi đây là nén hương thắp cho nhà thơ.
Viết
thêm: Sáng nay 26/11/2014 nhằm ngày mùng 5 tháng 10 năm Giáp Ngọ, Dương Đức
Khánh gọi điện cho tôi báo là gia đình Võ Nguyện làm giỗ đầu cho nhà thơ. Tôi hỏi
Khánh: Nguyện mất ngày 7/12/2013 sao lại kỵ hôm nay. Khánh nói: Gia đình làm giỗ
theo ngày ta. Năm nay có đến 2 tháng Chín ta nhuận, cho nên làm đúng ngày âm lịch.
Đáng lý bài viết này tôi chờ tới 7/12 nhưng nay đã giỗ rồi nên tôi đưa lên blog.của
tôi cho kịp vậy.
______________________________________________
Hội văn Đồng Nai ngâm khúc
Thuở Nghệ Thuật nổi
cơn gió bụi
Hội Đồng Nai nhiều nỗi truân chuyên
Xanh kia thăm thẳm tầng trên
Vì ai gây dựng cho nên nỗi này
Súng CƯỚP CÒ lung lay bóng nguyệt
Lũ NGỰA TRỜI mờ mịt
thức mây
Mười năm ghé lại Đồng Nai
Vẫn còn ngồi đó một ngài Nam
Ngu
Anh thợ vẽ mắt mù, óc
độn
Biến văn phòng thành chốn cho thuê
Sứ trời sớm giục mau về
Vẫn xin ở lại tiện bề lãnh lương
Áng công danh trăm đường vất vả
Hòa mà
ham, chí cả chưa vơi
Nỗi lòng biết ngỏ cùng
ai
Chồng trong
cánh cửa, vợ ngoài hành lang
Báo Văn Nghệ có chàng Khôi Vú
Tránh đao binh bỏ mũ xin chuồn
Ðưa chàng lòng dặc dặc buồn
Bộ khôn bằng ngựa, thủy khôn bằng thuyền
Tổng Đăng Vàm chuyên quyền quyết định
Văn Nghệ chơi… thủng
thỉnh mà chơi
Có người chết tuổi tám
mươi
Viết trang cáo phó đưa
lời: hưởng dương
Cuộc thi thơ có nường Ka rỉn
Đeo mặt mo lên lĩnh giải to
Hội ta TỰ BIẾT thẹn thò
Kinh thay triệu phú chơi trò nặc danh
Ban thẩm định chẳng rành thẩm định
Đứng tấn
hoài lại tính sờ voi
Ếch già đáy giếng trông
trời
Chia phần Đại Lãi đi
rồi thì dông
Lão Tú Sừng vốn dòng hào kiệt
Xếp bút nghiên theo việc đao cung
Bao lần nổi giận đùng đùng
Thước gươm đã quyết chẳng dung lũ hèn
Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo Thái Sơn nhẹ tựa
hồng mao
Bớ Kim Trọng, thử nghe
nào
THƠ ĐAU đăng xuất, ào ào gió tru
Cùng trông lại mà mù
không thấy
Thấy đen đen những mấy thằng ươn
Khoe khoang lục bát Minh Phương
Thơ Hăng Khán, háng Hồng Dương đỏ màu…
Ôi! ngày nào cùng nhau lập hội
Ước mai này chỉ lối đào
bông
Nay đào đã nát gió Ðông
Ngàn hoa Cứt
lợn bên sông bơ sờ.
TÚ THỊT HỘP
______________________________________________________________
Nhà
thơ Võ Nguyễn trong một lần trở lại Quảng Trị - Tháng 4 năm 2013, để biên soạn
cuốn “Gia phổ Chi 1 họ Nguyễn Ngọc bát
phái “ của nhà thơ Xuân Bảo, làng Đại
Hào, Triệu Phong , Quảng Trị.
THƠ VÕ NGUYỆN, CHUYỆN
XUÂN HƯƠNG
(Cảm nghĩ của người Biên Trấn. Bài viết cho
lần xuất bản đầu tiên tập thơ Bưởi Biên Hòa của Võ Nguyện. Nhà Xuất bản Hội Nhà
Văn- năm 2012)
Thơ
luật Đường du nhập vào Việt Nam khá lâu, sau này dù đã Việt hóa bằng chữ Nôm
nhưng vẫn là một thể thơ trang trọng.Tuyết-Nguyệt-Phong-Hoa kinh điển.
Đến cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 xuất hiện một hiện tượng
văn học lạ: Thơ Hồ Xuân Hương
Chỉ với khoảng 50 bài thơ được lưu truyền,
nhưng đó lại là môt di sản vô cùng quý báu của văn học cổ điển Việt Nam. Hồ
Xuân Hương xứng dáng được hậu thế phong tặng danh hiệu: Bà Chúa Thơ Nôm.
Bà Chúa Thơ Nôm đã vô cùng táo bạo và độc
đáo – khi đầu tiên – dùng những hình ảnh phồn thực dân dã, kể cả chuyện riêng
tư của mình để đả kích châm biếm những
thói hư tật xấu của xã hội. Thơ Bà thường có hai nghĩa, nghĩa nổi và nghĩa chìm theo kiểu đố tục giảng thanh, đố
thanh giảng tục của dân gian. Trước đây nhiều người cho thơ Hồ Xuân Hương là “dâm
thi”, chỉ gây cười.Nhưng rồi dần dần người ta mới hiểu ra “ nghĩa chìm” và thấy
Hồ nữ sĩ là nhà thơ tiên phong đổi mới nội dung thơ Đường. Rõ ràng thơ Hồ Xuân
Hương vừa có tính trữ tình vừa có tính châm biếm phê phán sâu sắc. Bà đã xắn
váy quai cồng lội qua chỗ các vị đại diện cho một trật tự xóm làng,trật tự xã hội
đang ngồi và phán truyền những lời giáo huấn sáo rỗng, giả nhân giả nghĩa và lừa
lọc.
***
Những
năm cuối thế kỷ 20, thơ luật Đường trỗi dậy. Hàng ngàn tác giả thơ luật Đường
xuất hiện, trong đó có vài người làm theo giọng
điệu của Hồ nữ sĩ. Võ Nguyện là một trong số đã đi theo lối thơ Hồ Xuân Hương. Võ Nguyện là một trong những nhà
thơ ít ỏi đó.
Tập thơ luật Đường Bưởi Biên Hòa, Võ Nguyện đã sử dụng hình ảnh phồn thực của những Đá
Chồng, Cồn Hến, Cái Vồn, Bưởi Biên Hòa…để nói lên cảm nhận về quê hương xinh đẹp
và những vấn đề của nó trong xã hội hiện thời. Đặc biệt phần “nghĩa nổi” và “
nghĩa chìm” lại hòa quyện bổ sung cho nhau rất đa dạng, bất ngờ và thú vị. Một
ví dụ nhỏ là vấn đề quy hoạch treo, ai cũng sợ:
Cồn
Hến của em nép dưới hà
Lạy
ông quy hoạch hãy rời xa.../(Đừng quy Cồn
Hến)
Hay
ở một bài khác:
Xin
hỏi ai quy hoạch Cái Vồn
Mà nay hoang phế cái lò tôn?/(Đập Cái Vồn)
Thật
nực cười cho cái quy hoạch lung tung theo tùy hứng phong trào. Đến nỗi “chỗ ấy” cũng không tha, gây ra không biết
bao nhiêu chuyện oái oăm ta thán và mong mỏi:
Ai
người xả cảng cho thông nước
Để
ứ lâu ngày chịu nổi hôn?
Đến
nỗi có lúc cô gái Huế vốn dịu dàng thùy mị mà cũng phải chỉ tay vào “cồn hến của
em” mà la lên:
“Sơn
hà cẩm tú”…dành anh đó
Nỏ
biết yêu thì hãy tránh ra./(Cồn Hến)
Một đặc tính rất
mở của thơ Đường là xướng họa. Đặc tính này đã cho phép độc giả “giao lưu trực
tuyến”, bày tỏ chính kiến với tác giả, hết sức bình đẳng. Bưởi Biên Hòa đã dành trang để đăng phần họa thơ làm cho tác phẩm
vô cùng phong phú. Hầu như bài nào cũng có người họa mà họa lại thường có ý tưởng
trái chiều. Trong bài Đá Chồng, tác giả chỉ nhắc nhở việc bỏ phí danh lam thắng
cảnh:
Nha Trang hòn ấy làm du lịch
Thu được bộn tiền có biết không?
Thì
ngay tức khắc nhiều người lên tiếng. Hạnh Phương ở Đồng Nai “đóng vai bảo thủ”:
Nha Trang có biển, so chi rứa
Thủ phận Đồng Nai có khỏe không?
Nguyễn Hữu Cần
thì mỉa mai:
Thời nay hốt bạc nhờ trò ấy
Dựng đá tạo hình bán sướng không?
.
Nguyễn Văn Thâu và Lý Thế Bằng thì đồng tình:
Trần gian cảnh ấy ai
không thích
Quý khách bỏ tiền chẳng mất không
Sầm Sơn chưa ngắm đời thua thiệt
Dẫu cổ đầy vàng thế cũng không!
Còn
Kiều Văn Phẩm thì thật thà phân vân:
Du khách tham quan thường thắc mắc
Tích xưa huyền thoại có hay không?
Và
Xuân Bảo thì lo lắng:
Nữ sĩ Xuân Hương mà sống lại
Khối tình cọ mãi có mòn không?
Hay
chỉ là hình ảnh “chiếc xe cũ” mà lại nhiều ý kiến khác nhau. Hạnh Phương yên
tâm nhưng hơi quá đáng:
Mép đường dựng tạm không lo lắng
Góc chợ quẳng bừa chẳng ngai e
Huỳnh
Tấn Cường lại thú thật lòng mình mà không nói ra thì không ai biết:
Nghĩ mình phận hẩm chơi xe cũ
Giấu diếm chi rồi nhớt cũng le
Nguyễn
Văn Thâu thì vẫn chung thủy để còn:
Cao hứng trèo lên khum cẳng đạp
Tàn hơi tụt xuống bỏ tay đè
Thanh
Trúc thì có vẻ già kinh nghiệm đã lên tiếng cảnh báo:
Bảo dưỡng định kỳ máy
khó rè
Ngày đêm xả láng ắt hư xe
Và
Lý Thế Bằng thì xứng đáng là tay thợ sửa chữa biết tiếp thị để thu hút khách
hàng:
Máy cũ về ta chắc hết rè
Xoa mông nắn yếm đại tu xe
Và còn nhiều nữa, nhưng
xin để độc giả tự khám phá những điều lý thú.
Nói tóm lại Bưởi
Biên Hòa đã góp phần làm cho mảnh đất Đồng Nai cây lành trái ngọt trở nên
thêm nổi tiếng. Đó phải chăng là phần nghĩa chìm trong thơ Võ Nguyện viết theo
lối Hồ Xuân Hương mà tác giả không nói ra.
“Thơ Võ Nguyện, chuyện Xuân Hương” là rất có tác dụng.
Nhà
thơ Xuân Bảo
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét